Anthony van Dyck
Anthony van Dyck is een Antwerpse schilder, tekenaar en prentkunstenaar. Hij is de beroemdste discipel uit de stal van Peter Paul Rubens (1577-1640). Die laatste noemt hem onomwonden zijn beste leerling. Het wonderkind van Dyck werkt in een razend tempo aan een bijzonder welgevuld oeuvre. Hij is samen met Rubens een van de bepalende figuren van de barok.
Van Dyck wordt onderricht in het Latijn en frequenteert net als Rubens humanistische kringen. Hij spiegelt zich aan het renaissancistische ideaal van de hoveling. De schilder valt op door zijn sterke en charmante persoonlijkheid.
Van Dyck is naast Antwerpen ook actief in Italië en Engeland, waar hij hofschilder van koning Karel I is en in 1641 vroegtijdig sterft. Hij wordt net als Rubens door de kunst uit Venetië beïnvloed. Van Dyck bezit een snelle schilderstechniek met losse en zichtbare verftoets. Brede verfstreken worden op een losse, virtuoze manier op de drager aangebracht. Men vergelijkt zijn techniek en zeggingskracht met die van Titiaan (Circa 1485/90-1576). Zijn figuren hebben vaak emotioneel geladen gezichten, een facet waarmee hij vele kunstenaars in de Nederlanden beïnvloedt. Van Dyck is ook een meester in het verkort perspectief, een kwaliteit die onder andere tot uiting komt in de plafondschilderijen die hij, via Rubens, voor de Carolus Borromeuskerk in Antwerpen in 1620 vervaardigt. Verder zijn de invloed van Rubens, Rafaël (1483-1520) en Guido Reni (1575-1642) onloochenbaar.
Van Dyck vervaardigt monumentale altaarstukken en is een leidinggevende figuur in de portretkunst van de 17e eeuw. Ruiter-, groeps- en kinderportretten zijn een kolfje naar zijn hand. Hij weet het aristocratische decorum te verzoenen met het informele en tijdelijke van het portret, alsof het een snapshot is. Met zijn meesterlijke stofuitdrukking, architecturale elementen die hij gebruikt als achtergronddecor en monumentale portretten ten voeten uit oefent van Dyck veel invloed uit. Het hoogtepunt zijn de drie monumentale portretten van Karel I, koning van Engeland.
(Tekst: Matthias Depoorter, 2018)